Merkez Bankası’ndan asgari fiyat ve enflasyon hesabı!
Merkez Bankası Lideri Hafize Gaye Erkan, 2023 yılı Üçüncü Enflasyon Raporu’nu açıkladı. Merkez Bankası’nın bir önceki raporunda yüzde 22,3 olarak belirlediği 2023 yılsonu enflasyon varsayımı yüzde 58 olarak revize edildi.Raporda, Temmuz ayındaki yüzde 30’luk asgari fiyat artışının enflasyona etkisi de değerlendirildi.
Rapora göre, Türkiye’de maaşlı ve yevmiyeli çalışanların değerli bir kısmı, mahallesindeki asgari ücret ve fiyattan alıyor. Genel fiyat artışlarında, baz fiyat artışları ve geçmiş tüketici fiyat endeksi (TÜFE) gerçekleşmeleri belirleyici olmaktadır. Yılların prestijiyle fiyatlanan çalışanların yıllık ortalama net gelir ve taban fiyat artışları incelendiğinde asgari ücretteki 1 puanlık artış, ortalama fiyatlardaki 0,93 puanlık artışa karşılık gelmektedir.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2021 Hanehalkı İşgücü Araştırması mikro bilgilerine dayanan iddialara göre, Tarım dışı bölümlerde çalışan ücretlilerin yaklaşık yüzde 43,1’inin asgari ücret ve altında çalışanlar olduğu belirtildi.(Kişisel görüşüm 2022 ve 2023 yıllarında bu oranın oldukça arttığı yönündedir.)
Asgari ücretle çalışanların oranının sanayi sektöründe yüzde 50,4, inşaatta yüzde 71,4 ve hizmetlerde yüzde 37,9 olduğu kaydedildi.Hizmet sektöründeki oran diğer ana bölümlere göre daha düşük görünse de prestij açısından alt kalemlerde oldukça farklılaştığı vurgulandı.
Raporda, kamu ve mali hizmetlerin varlığının taban ücretle çalışan oranını azalttığına dikkat çekildi. Oranın kamu ve finans dışı branşlarda oldukça yüksek olduğu, örneğin konaklama ve yemek hizmetlerinde yüzde 73, toptan ve perakende ticarette yüzde 64 olduğu kaydedildi. Asgari ücretle çalışanların oranı kamuda yüzde 5,8, mali sigorta sektöründe yüzde 13,3.
ENFLASYON ETKİSİ 2,7 – 4,1 PUAN ARASINDA
Raporda, asgari fiyattaki yüzde 1’lik artışın işlenmemiş gıda ve alkol-tütün dışı tüketici fiyatları endeksine (TÜFE) etkisinin ilk çeyrekte 0,06 – 0,08 puan ve 0,08 – Bir yıllık dönemde 0,12 puan. Bu varsayımların, önceki çalışmalara göre son yıllarda minimum fiyat etkisinde hafif bir artış olduğunu gösterdiği vurgulanmıştır.
Buna göre, Temmuz ayındaki yüzde 34’lük asgari fiyat artışının tüketici enflasyonu üzerindeki olası etkisinin 2,7 – 4,1 puan ortasında hesaplandığı belirtildi.Mal ve hizmet alt grupları bazında bakıldığında, asgari fiyatın işlenmiş gıda ve seçilmiş ürünler fiyatlarında önemli bir etkiye sahip olduğu görülmüştür.
Firmaların fiyat artışlarını fiyatlara yansıtma yeteneğinin talep ve rekabet koşullarına, segmente, pazar yapısına veya firmalara özgü durumlara göre değişebileceği vurgulandı. Enflasyon Raporu’nda, asgari fiyat artışının tüketici enflasyonu üzerindeki etkisinin etki aralığının üst bandına, yani yüzde 4,1’e yakın bir seviyede gerçekleşeceği görünümüne dayanıldığı kaydedildi.
ÜCRETİN ÜRETİM MALİYETİ İÇİNDEKİ PAYI AZALIYOR
Merkez Bankası ayrıca 2021 asgari fiyat için emsal etki analizi yaptı. Her iki raporda da seçilen şubelere göre işçilik maliyetinin üretim değerine oranına ilişkin veriler yer aldı. Buna göre tarım dışı sektörlerde işçilik maliyetinin üretim maliyetine oranı 2021’de yüzde 13,0 iken bu yılki raporda yüzde 10,5’e geriledi.
Personel maliyetinin üretim maliyetine oranı sanayide yüzde 8,9’dan yüzde 6,7’ye, hizmetlerde yüzde 20,4’ten yüzde 17,9’a geriledi. İnşaat segmentindeki payı yaklaşık olarak bire bir kalmıştır. 2021’de yüzde 9,1 olan oran bu yıl yüzde 9,0 olarak hesaplandı.
Bu oran imalat sanayinde yüzde 9,4’ten yüzde 7,2’ye, giyimde yüzde 15,5’ten yüzde 13,8’e, toptan ve perakende ticarette yüzde 21,6’dan yüzde 17,6’ya, konaklama ve gıdada yüzde 24,4’ten yüzde 20,2’ye çıkıyor. hizmet. Yüzde 53,1’den yüzde 51,1’e gerilediği görüldü.
EN FAZLA BÖLÜMLER ETKİLENECEK
Asgari fiyata duyarlılığı en yüksek bölümler, idari ve destek hizmetleri, konaklama ve yemek hizmetleri, toptan ve perakende ticaret, insan sağlığı ve giyim olarak sıralandı. Dokuma, taban fiyata duyarlılığın en düşük olduğu sektör oldu.
